Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Savunma Sanayii Vurgusu: "Toplu İğne Üretemiyorduk, Şi...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Altay Tankı teslimat töreninde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin sa...
İsrail'in Sumud Filosu Müdahalesi: Alıkonulan 27 Türk Aktivist İçin Dışişleri Hemen Diplomatik Hamlelere Başladı
1 Ekim 2025 gecesi, Doğu Akdeniz'in sakin sularında barışçıl bir yardım seferinin ortasında fırtına koptu. Gazze Şeridi'ndeki abluka halkına umut olmak için yola çıkan Küresel Sumud Filosu, İsrail donanmasının beklenmedik hamlesiyle karşılaştı. Uluslararası sularda başlayan müdahale, gemilere binen komandolarla doruğa ulaştı ve 200'den fazla aktivisti etkiledi. Aralarında 20 - 37 Türk vatandaşının da bulunduğu grup, Aşdod Limanı'na sevk edildi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, bu olayı "masum sivillere karşı terör niteliğinde bir ihlal" olarak damgalayarak, derhal diplomatik kanalları harekete geçirdi. Bu kriz, Gazze'nin çığlığını bir kez daha dünyaya duyururken, uluslararası arenada yeni gerilimlere kapı araladı.
Yolculuğun Başlangıcı ve Yüksek Riskli Bölgeye Giriş
Küresel Sumud Filosu, Ağustos ayının sonlarında Barselona, Cenova ve Tunus gibi Akdeniz limanlarından demir alarak yola koyuldu. "Sumud" yani "kararlılık" anlamına gelen bu sefer, 44 ülkeden gelen 500'e yakın gönüllüyü bir araya getirdi: Doktorlar, gazeteciler, sanatçılar ve sıradan vatandaşlar, tıbbi malzemeler ile gıda paketlerini Gazze'ye ulaştırmayı hedefliyordu. Filo, 40'tan fazla sivil gemiyle ilerlerken, Yunanistan ve Tunus sularında drone tacizleri ve iletişim kesintileriyle karşılaştı. Gazze kıyılarına 70-80 deniz mili kala "yüksek riskli bölgeye" adım attıklarında ise İsrail donanması sahneye çıktı. Shayetet 13 birimi, Florida, Alma ve Meteque gibi gemilere gece yarısı baskın yaptı; su topları ve gaz kapsülleri kullanıldığına dair görüntüler hızla yayıldı. Organizasyon yetkilileri, "Bu, barış elçilerine karşı korsanlık" diye haykırdı.
Alıkonulan Türk Aktivistlerin Profili ve Durumu
Sumud Filosu'nun Türkiye heyeti, olayın en ağır yükünü taşıdı. İlk raporlarda 20 olarak belirtilen sayı, son güncellemelerle 27'ye yükseldi; bazı kaynaklar 35'e işaret ediyor. Bilinen isimler arasında Osman Çetinkaya, Onur Murat Olgu, Hüseyin Şuayb Ordu, Ayçin Kantoğlu, Davut Daşkıran, Zeynep Tekocak, Metehan Sarı, Bekir Turunç, Mehmet Sait Direkçi, Sümeyye Sena Polat, Halil Rıfat Çanakçı ve Tülay Gökçimen öne çıkıyor. Bu gönüllüler, gemilerden canlı yayınlarda "Hükümetimizden yardım bekliyoruz, Gazze için buradayız" diye seslendi. Toplamda Greta Thunberg (İsveç), Mandla Mandela (Güney Afrika) ve İspanyol belediye başkanı Ada Colau gibi tanınmış yüzler de dahil 150-222 kişi sorgu için Aşdod'a indirildi. Malezya'dan 8-23, İtalya'dan onlarca aktivist de listede. İsrail yetkilileri, "Yolcular sağlıklı, Avrupa'ya deport edilecekler" dese de, bazıları açlık greviyle direniyor; sağlık kontrolleri devam ediyor.
Dışişleri'nin Anlık Tepkisi ve Diplomatik Adımlar
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, 1 Ekim öğleden sonra resmi kanallardan net bir duruş sergiledi: "Uluslararası sulardaki bu saldırı, hukuku hiçe sayan ve sivilleri riske atan bir terör fiilidir." Bakanlık, İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi müttefiklerle koordineli çalıştığını vurgulayarak, "Alıkonulan vatandaşlarımız ve diğer yolcuların bir an önce özgür bırakılması için tüm diplomatik girişimler başlatılmıştır" diye ekledi. Bakan Hakan Fidan, İtalyan ve Malezyalı meslektaşlarıyla acil görüşmeler yaptı; BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne atıfla hukuki süreçler devreye sokuldu. Erdoğan hükümeti, "Abluka kalkana kadar sessiz kalmayacağız" sinyali verdi. Bu hamleler, 2010 Mavi Marmara faciasının izlerini taşıyor; o dönemki gibi uluslararası mahkemeler gündemde.
Küresel Yankılar ve Sokaklardaki Öfke
Olay, dünya çapında infial yarattı. BM İnsan Hakları Raportörü Francesca Albanese, "İsrail'in ihlalleri bitmiyor" derken, İtalya'da genel grev ilan edildi; Roma, Atina ve Berlin'de on binler sokağa döküldü. İspanya Dışişleri, "AB, İsrail'le bağları gözden geçirsin" çağrısı yaptı; Kolombiya Başkanı Gustavo Petro, İsrail diplomatlarını sınır dışı etti. Türkiye'de İstanbul ve Ankara'da kalabalıklar elçiliklere yürüdü; #SumudSerbest etiketiyle milyonlarca paylaşım yağdı. Aileler bakanlık önünde nöbet tutuyor: Bir anne, "Oğlum vicdan için gitti, şimdi rehin" diye ağladı. Netanyahu cephesi, "Tehlike önlendi" diye savundu ama eleştirmenler, "Gazze'nin umudunu gasp ettiniz" diyor. Sosyal medyada videolar, su baskınlarını ve komando inişlerini gösteriyor; halk desteği %80'leri aşıyor.
Hukuki Çerçeve ve Olası Sonuçlar
Uzmanlar, müdahalenin BM Deniz Hukuku'na aykırı olduğunu vurguluyor; filo, barışçıl yardım taşırken korunmalıydı. İsrail "güvenlik gerekçesi" dese de, aktivistler silahsızdı. Tahliyeler Aşdod'da sorguyla başlayacak; bazı ülkeler (Türkiye dahil) baskıyı artırdı. Kalan 30 gemi hâlâ ilerliyor ama 4'ü arıza yaptı. Bu kriz, Gazze ateşkesini baltalayabilir; eğer serbestlik gecikirse, yeni diplomatik fırtınalar esecek. Türkiye, İHA'larla izlemeye devam ediyor; Erdoğan, "İnsanlık onuru için duruşumuz net" mesajı verdi. Sumud Filosu, abluka duvarını sarsamasa da, küresel vicdanı uyandırdı – Gazze'nin sessiz çığlığı, denizlerden karalara taşındı.
