Ukrayna'nın Hava Gücü Hamlesi: İsveç'ten 150 Adede Kadar JAS-39 Gripen Savaş Uçağı Hedefi

22.10.2025 21:56

Rusya ile olan savaşta hava gücünü modernize etme çabalarını sürdüren Ukrayna, İsveç'ten JAS-39 Gripen savaş uçakları tedariki konusunda önemli adımlar atmaktadır. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin İsveç ziyaretlerinde bu konu ana gündem maddelerinden biri olmuş ve Kiev'in 150 adede kadar uçağı içeren iddialı bir alım planı olduğu belirtilmiştir.

Zelenskiy'den Gripen Vurgusu ve Niyet Beyanı

Başkan Zelenskiy, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile yaptığı görüşmelerin ardından, Ukrayna ordusu için Gripen jetlerinin bir “öncelik” taşıdığını açıkça ifade etmiştir. Ukraynalı yetkililer, İsveçli havacılık ve uzay şirketi Saab’ın tesislerini ziyaret ederek Gripen savaş uçaklarının yeteneklerini yakından incelemiştir. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Korgeneral İvan Gavrilyuk da F-16 ve Mirage-2000'lerle birlikte Gripen'lerin de ülkeye gelmesi beklenen Batılı uçaklar arasında olduğunu teyit etmiştir.

Ukrayna'nın amacı, bu modern savaş uçaklarını envanterine katarak mevcut hava savunma boşluğunu doldurmak ve Rusya'ya karşı hava üstünlüğü mücadelesinde elini güçlendirmektir. Ukrayna'nın 150 uçaklık hedefi, ülkenin hava kuvvetlerini baştan aşağı yenileme arzusunu gözler önüne sermektedir.

JAS-39 Gripen'in Eşsiz Savaş Alanı Avantajları

İsveç yapımı Gripen, özellikle Ukrayna'daki çatışma ortamı için ideal özelliklere sahiptir. Uçağın öne çıkan teknik üstünlükleri şunlardır:

Dağıtık Konuşlanma ve Dayanıklılık: Gripen, kısa, dar ve hazırlıksız pistler (örneğin karayolları) üzerinden bile kalkış ve iniş yapabilme kabiliyetine sahiptir. Bu, Rusya'nın hava üslerini hedef alan saldırılarına karşı Gripen'in hayatta kalma ve operasyonel kalma olasılığını önemli ölçüde artırmaktadır.

Düşük Bakım ve İşletme Maliyeti: Diğer Batılı savaş uçaklarına kıyasla daha az yer desteği ve daha az personel gerektirecek şekilde tasarlanmıştır. Bu durum, yıpratıcı savaş koşullarında lojistik yükü hafifletmektedir.

Çok Yönlülük: C/D varyantları bile gelişmiş sensörler ve radar sistemleri ile donatılmış olup, hava-hava, hava-kara ve keşif görevlerinde yüksek etkinlik göstermektedir.

İsveç Hükümetinin "Açık Kapı" Politikası

İsveç hükümeti, Ukrayna'ya Gripen savaş uçağı transferi olasılığını sürekli olarak masada tutmaktadır. İsveç Savunma Bakanlığı, Gripen'lerin transferi için doğrudan bir onay kararı vermemekle birlikte, bu konuya “açık kapı” bırakmıştır. Stokholm, envanterindeki eski JAS-39 C/D modellerini, yedek parça olarak sökülmek yerine, olası bir transfer için operasyonel durumda tutma kararı almıştır.

Ancak bu süreçteki en kritik faktör, Ukrayna'nın öncelikli olarak F-16 savaş uçaklarını envanterine katma sürecidir. Batılı müttefikler, Ukrayna Hava Kuvvetleri'nin aynı anda iki farklı tipte karmaşık savaş uçağının eğitim ve lojistik entegrasyonunu yönetmekte zorlanacağını düşünmektedir. Bu nedenle İsveç, şu an için Gripen teslimatının F-16 programını engellemeyecek bir zamanda gerçekleşmesini planlamaktadır. Bu durum, Gripen'lerin sevkiyatının savaşın daha sonraki bir aşamasında veya F-16 entegrasyonu tamamlandıktan sonra gerçekleşeceği anlamına gelmektedir.